Polska Szkola Sobotnia im. Jana Pawla II w Oslo
Lata 1988 – 2001
Tekst: Romuald Iwanow
Jej pomysłodawcą, założycielem i pierwszym kierownikiem był ks. J. A. Kozłowski. Szkoła powstała na zebraniu rodziców 31 lipca 1988 r. w Eikeli, poprzedzonym mszą w jej intencji, przyjęto jej nazwę; Polska Szkoła Sobotnia (Polsk Lordagsskole) im. Jana Pawła II w Oslo.
Rozpoczęcie pierwszego roku szkolnego odbyło się 27 sierpnia 1988 roku w St. Sunniva Skole. We wrześniu jej nowym kierownikiem został p. Zbigniew Tyszko. Rownocześnie wyłoniła się “Grupa Aktywnych Rodzicow” (K. Kulas, W. Sypula, E. Zielińska, K. Zieliński), która zajęła się bieżącą działalnością szkoły do czasu wyłonienia na Zebraniu Ogólnym – Komitetu Rodzicielskiego. Komitet został wybrany na zebraniu, któremu przewodniczył Włodzimierz Sypula a protokołował Władysław Kołaczkowski – w dniu 15 października 1988 roku w składzie: Wanda Gajowniczek, Kazimierz Kulas – jako skarbnik, Urszula Majcher, Anna Skorupska, Krzysztof Walicki, Krzysztof Wróblewski, Ewa Zielińska i Krzysztof Zieliński.
Do pierwszych nauczycieli szkoły należeli: Ewa Bourbon, Krystyna Erlandsen, ś.p. Barbara Toporowska, Grażyna Turek, Grażyna Walicka, Anna Witczak, Anna Wróblewska, Romuald Iwanow, Zbigniew Tyszko, ks. J. A. Kozlowski, ks. Gerard Filak.
Zamknięciem pierwszego etapu działań związanych z powołaniem Polskiej Szkoły Sobotniej było Walne Zebranie Rodziców 15 października 1988 roku na którym uchwalono Statut Szkoły, opracowany przez W. Sypulę.
Z inicjatywy Rady Rodziców w marcu i kwietniu 1989 przeprowadzili badania uczniów: lekarz Włodzimierz Sypula i fizjoterapeuta Krzysztof Walicki. Celem badania było zorientowanie się w ogólnym rozwoju fizycznym dzieci.
Podczas Walnego Zebrania Rodziców w dniach 6 i 13 września 1997 roku wybrano nowe władze Szkoły: kierownikiem został Romuald Iwanow, zastępcą do spraw finansowych Kazimierz Kulas, ksiegowość Barbara Piasecka, zastępcą do spraw pedagogicznych Anna Radko-Pedersen – którą w następnych wyborach zastąpiła Teresa Lechowska. Obecnie funkcję tę pełni Hanna Nicolaisen – wybrana jesienią 2002. Mężem Zaufania został Włodzimierz Kołaczkowski, którego obecnie zastąpił Bogdan Strażyński. Funkcję Przewodniczącej Rady Rodziców pełniła Anna Skorupska, którą obecnie zastąpiła Agata Suchecka.
Liczba uczniów Polskiej Szkoły Sobotniej wzrosła z 64 w pierwszym okresie, do ponad 200 w ostatnich latach i ustabilizowała się na tym poziomie. Już w pierwszym roku szkolnym podzielono uczniów na pięć grup wiekowych; każda grupa otrzymała swoją salę lekcyjną i swojego wychowawcę. Szkoła liczy dziesięć grup wiekowych plus klasa “0” – przedszkolna – 17 uczniów. Jedną z grup była i jest tzw. grupa komunijna, w ramach której przygotowuje się dzieci do Pierwszej Komunii św.
Od pierwszego roku szkolnego Szkoła czyniła i czyni starania o zatrudnianie kwalifikowanych nauczycieli. “A propos nauczycieli i ich przygotowania zawodowego. Życzyłbym, aby każda szkoła podstawowa w Polsce miała tak znakomicie przygotowaną kadrę nauczycielską do nauczania. Prawie każdy nauczyciel uczący w Polskiej Szkole Sobotniej w Oslo ma wykształcenie zdobyte na uczelniach wyższych lub uniwersytetach w Polsce. Jest to gwarancja należytego nauczania młodzieży tu uczęszczającej” – patrz “Kronika”, kwiecien 92 – i tak jest do chwili obecnej.
O poziomie nauczania świadczą sukcesy uczniów Szkoły Sobotniej podczas olimpiady “Poloniada 96”, zorganizowanej przez Fundację Młodej Polonii w Warszawie, gdzie wśród 34 uczestników pierwsze miejsce zajęła Aleksandra Kulas, a drugie – Maciej Iwanow. W 2000 roku na takiej samej olimpiadzie pierwsze miejsce zajął Karol J. Jaworski. Wszyscy byli uczniowie naszej Szkoły.
Dzieci i młodzież z naszej Szkoły odniosła też sukcesy sportowe podczas IX Międzynarodowej Parafiady Dzieci i Młodzieży w Warszawie w 1997 roku, co było zasługą głównie Mirka Zielińskiego i Ewy Sypuly. Cała grupa zaskakiwała wszystkich wspaniałą znajomością języka polskiego. Na 9 zdobytych pucharów, jeden był pucharem Fair Play za sportowe i religijne zachowanie, oraz piękną polszczyznę.
Ze względu na ograniczony czasowo zakres zajęć dydaktycznych Szkoły, niezwykle istotną rolę w procesie kształcenia i wychowania mają wszelkiego rodzaju formy zajęć pozalekcyjnych. Zespół taneczny prowadziła Anna Wróblewska. Obecnie Beata Malecka – wraz z mężem Mariuszem – tancerzem opery w Oslo, przygotowanie i wystawianie jasełek (Grażyna Iwanow oraz siostry Katarzyna, Aleksandra i Agnieszka – uczące jednocześnie w szkole religii), rytmika i bale przebierańców (Ewa Sypula), małe formy teatralne (Barbara Kowalska), polskie pieśni (Hanna Nicolaisen), pielgrzymki do Mariaholm (o. Gerard Filak i Bogdan Kulas – wybrany w ostatnich wyborach na stanowisko szefa ekonomicznego szkoły), imprezy turystyczne (Władysław Kolaczkowski, K. T. Rehbinder i znakomity organizator Mirosław Zieliński), współpraca z “Kulturą” (Gabi Bogusławska) czy też najnowsze przedsięwzięcie – gazetka internetowa (Andrzej Tomaszewicz i Adam Laszczyński), oraz wiele innych, jak chociażby współpraca z dzielnicą Oslo – Boler. Stwarzają one możliwość utrwalania i doskonalenia języka polskiego, obcowania z kulturą narodową i ludową, rozszerzają wiedzę o kraju ojczystym.
Program nauczania w Szkole obejmuje: język polski, historię i geografię Polski, śpiew, tańce ludowe i religię. Jest on dostosowany do poszczególnych grup wiekowych. Dominującą pozycję zajmuje język polski oraz szeroko rozumiana kultura polska. Wynika to zarówno z obowiazującego programu jak i faktu, że wszystkie lekcje prowadzone są w języku polskim i niosą ze sobą ogromny zasób słownictwa dotyczący także innych dziedzin życia. Najważniejszym zadaniem jest nauczanie poprawnego czytania i pisania oraz posługiwania się językiem polskim, rozbudzenie bądź utrwalenie zainteresowania Polską i jej kulturą.
Od 1990 roku w uroczystościach szkolnych uczestniczą pracownicy Ambasady RP w Oslo. Stałe imprezy jak: rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, rocznice 3 Maja i 11 Listopada, Wigilia w okresie Bożego Narodzenia, przez prezentację dorobku, uwierzytelniają wysiłek grona pedagogicznego i uczniów. Stają się swoistą formą “egzaminu” Szkoły przed społecznością polską i norweską.
W roku 1998 odbyły się jubileuszowe obchody 10-lecia powstania szkoły w ośrodku rekolekcyjnym w Mariaholm, położonym pięknie nad jeziorem “Oyeren”, niedaleko Oslo.
W tym roku, w tym samym ośrodku, w dniu 7 czerwca będziemy świętować jubileusz 15-lecia powstania naszej szkoły. I nawet nie wiem, kiedy minęło te 15 lat. Ale te wszystkie lata były dla mnie bardzo przyjemne i radosne dlatego, że w szkole tej kształcily się również moje dzieci. Dzisiaj Agnieszka jest już adwokatem w firmie adwokackiej “Selmer” w Oslo. Maciej jeszcze studiuje na Wydziale Prawa, tutejszego Uniwersytetu. A ja cały czas mam poczucie, że tworzymy coś dobrego. Inni rowieśnicy moich dzieci, którzy chodzili do naszej szkoły, zajmują przecież inne odpowiedzialne stanowiska w społeczności norweskiej. “Jeżeli ktoś zbudował dom, posadził drzewo lub napisał wiersz ten przeżył życie godnie” – mówi stare chińskie przysłowie. Coś zostanie po nas.
Oprócz ogromnej pracy, jaką włożyliśmy w wykształcenie naszej młodzieży szkolnej, mamy też i ogromną satysfakcję z dokonanego dzieła. Te lata nie poszły na marne. Te lata owocowały nowymi rocznikami opuszczającymi naszą szkołę z dobrą wiedzą w zakresie języka polskiego, religii, historii, geografii, przygotowania muzycznego i świadomością, gdzie się ma swoje korzenie i że należy z nich być dumnym.
Sukcesy działalności Szkoły, w zasadniczym stopniu zależą od rodziny dzieci i młodzieży uczącej się. Od tego, czy w domu rozmawia się po polsku, czyta się polskie czasopisma i książki, czy dzieci uczestniczą w polskojęzycznych mszach oraz innych uroczystościach kościelnych i narodowych. Nie bez znaczenia są także wyjazdy do Polski, które pozwalają poznać Ojczyznę oraz stwarzają dodatkową motywację do poznawania języka polskiego.
Myślę, że Szkoła na trwałe wpisała się w życie dużej części Polonii w Oslo i to nie tylko tych najbardziej zainteresowanych nauką swoich dzieci. Wysoki profesjonalizm w nauczaniu i prowadzeniu Szkoły, zaangażowanie samych nauczycieli i dużej części rodziców, a także stosowanie różnych form nauczania, wychowania, zabawy i rozrywki jest podstawą jej sukcesu. Swoją podstawową funkcję wypełnia podczas prowadzonych lekcji w określone soboty – z reguły 22-25 w ciągu roku szkolnego. Każda grupa ma swoją klasę. Jedna sala w Szkole zarezerwowana jest na spotkania towarzyskie rodziców, gdzie można wypić kawę, zjeść polski bigos, poczytać polską prasę lub posłuchać prelekcji.
Warto zauważyć, że Polska Szkoła Sobotnia jest czynnikiem integrującym znaczną cześć Polonii norweskiej, podtrzymuje związki z kulturą Polski i dobrze służy interesom Polski w Norwegii.
Opracował na podstawie artykułu prof. dr. Edwarda Olszewskiego – (Lublin) – “Polska Szkoła Sobotnia im. Jana Pawła II w Oslo” – Rzeszowskie Zeszyty Naukowe “Prawo-Ekonomia” 1998, Tom XXV